ŚWIĘTY MIKOŁAJ, najbardziej zapracowany święty. Patron panien na wydaniu, piekarzy, żeglarzy, mieszczan, ubogich, dzieci, uczniów, rolników …

Był biskupem Miry w Licji (obecnie Turcja). W XI wieku krzyżowcy przewieźli jego relikwie do Bari we Włoszech. Św. Mikołaj był i jest świętym czczonym zarówno przez prawosławnych jak i przez chrześcijan na zachodzie, o czym świadczą liczne kościoły pod jego wezwaniem. W Krakowie kościół (od 1229 r.) i parafia (od 1327 r.) pw. św. Mikołaja są jednymi z najstarszych.

Jeszcze za życia był znany jako opiekun ubogich , na których przeznaczył swój cały majątek, pielęgnował chorych podczas zarazy. Zmarł w Mirze 6 grudnia między 342 a 352 r. Zasłynął cudami czynionymi zarówno za życia, jak i po śmierci. Na obrazach najczęściej przedstawiany jest jako staruszek z brodą w szatach biskupich z pastorałem, a jako atrybuty trzyma otwartą książkę , na której leżą 3 złote bryły, kule, z kotwicą lub z workiem. W Polsce 6 grudnia był obchodzony jako święto uroczyste. Ułożono litanię do świętego Mikołaja, śpiewano godzinki i pieśń kościelną. W Krakowie popularne były piernikowe ,,Mikołajki”.

Najbardziej znanym czynem św. Mikołaja było podrzucenie sąsiadowi trzech brył złota na posag dla córek. Ten szlachetny uczynek był inspiracją dla ks. Piotra Skargi do założenia przy Bractwie Miłosierdzia tzw. ,,Skrzynki św. Mikołaja” na posagi dla ubogich i cnotliwych panien, aby z powodu ubóstwa nie zeszły na złą drogę: ,,broniąc czystości pieniędzmi, zaopatrzeniem, jałmużną, za którą odpłata lepsza niźli żebraki karmić”. Fundusz istniał jeszcze na początku XX w.

Święty Mikołaj najczęściej kojarzony jest jako miły staruszek z brodą przynoszący dzieciom prezenty. W Krakowie zwyczaj obdarowywania dzieci prezentami był już znany w poł. XVIII w. Początkowo był zwyczaj podkładania dzieciom prezentów pod poduszkę w wigilię świętego (5 grudnia). Później zaczął przychodzić ,,żywy” św. Mikołaj ubrany w infułę, kapę (rzadziej w ornat) z pastorałem w ręku. Towarzyszy mu anioł i diabeł w czerwono-czarnym stroju z maską na twarzy.

Obecnie św. Mikołaj przynosi prezenty w nocy, nad ranem 6 i 24 oraz 25 grudnia. Z nieznanych powodów przeprowadził się z ciepłego Tureckiego południa na mroźną i śnieżną północ, zmienił uroczyste szaty biskupie na skromny czerwony roboczy kubrak i zaczął przynosić prezenty jeszcze w noc Wigilijną Bożego Narodzenia.

Zródło: internet.

opracowanie: @/ks.marcinzapała/